در هنگام خرید پیچ و مهره عمده برای پروژه‌های مختلف، یکی از سوالات مهمی که مطرح می‌شود. تفاوت پیچ گالوانیزه و استیل است و اینکه کدام یک برای استفاده در شرایط خاص مناسب‌تر است. پیچ و مهره‌های گالوانیزه و استیل هرکدام ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند که بسته به نوع پروژه، محیط کار و نیازهای فنی، انتخاب مناسب می‌تواند تفاوت‌های چشم‌گیری در عملکرد و هزینه‌ها ایجاد کند. پیچ و مهره‌های گالوانیزه عمدتاً برای شرایطی که نیاز به مقاومت در برابر فشار بالا و هزینه‌های کمتر وجود دارد، مناسب هستند. در حالی که پیچ و مهره‌های استیل برای محیط‌های مرطوب، خورنده یا با شرایط سخت‌تر مناسب‌ترند.
انتخاب بین پیچ و مهره‌های گالوانیزه و استیل بستگی به عوامل متعددی همچون شرایط محیطی، نوع پروژه، فشار و دما، میزان خوردگی و هزینه‌ها دارد. بنابراین نمی‌توان به طور قطعی گفت که یکی بهتر از دیگری است، بلکه هر کدام برای شرایط خاصی طراحی شده‌اند و انتخاب صحیح می‌تواند به بهره‌وری بهتر و کاهش هزینه‌های نگهداری در دراز مدت کمک کند. با توجه به این تفاوت‌ها، توصیه می‌شود که قبل از خرید پیچ و مهره عمده، تمامی شرایط محیطی و نیازهای پروژه به دقت ارزیابی شوند تا بهترین گزینه انتخاب گردد.
پیچ و مهره گالوانیزه چیست؟
پیچ و مهره گالوانیزه به پیچ و مهره‌هایی گفته می‌شود که برای افزایش مقاومت در برابر خوردگی، با استفاده از پوشش گالوانیزه (روی) پوشانده شده‌اند. در صنعت، برای تقویت مقاومت کششی اتصالات در صنایعی که تحت فشار زیاد قرار دارند، از پیچ و مهره‌های فولادی استفاده می‌شود. فولاد به دلیل اینکه عمدتاً از آلیاژ آهن تشکیل شده است، تمایل زیادی به از دست دادن الکترون‌ها و در نتیجه زنگ زدگی و خوردگی دارد. به همین دلیل، برای مقابله با این مشکل، پیچ و مهره‌های فولادی پس از ساخت، با روش‌های گالوانیزه گرم یا سرد پوشش داده می‌شوند.
در روش گالوانیزه گرم، پیچ و مهره‌های فولادی در حمام روی مذاب با دمایی بالاتر از ۴۶۰ درجه سانتی‌گراد غوطه‌ور می‌شوند. این فرایند باعث می‌شود که یک لایه محافظ از روی روی سطح پیچ و مهره‌ها ایجاد شود و آنها را تا حد زیادی در برابر خوردگی مقاوم کند. هرچند این لایه نمی‌تواند کاملاً از زنگ‌زدگی جلوگیری کند، اما مقاومت آن نسبت به پیچ و مهره‌های فولادی بدون پوشش بسیار بیشتر است.
در روش گالوانیزه سرد، لایه‌ای از فلز روی به صورت اسپری روی سطح پیچ و مهره‌ها پاشیده می‌شود. این روش مقاومت کمتری نسبت به گالوانیزه گرم دارد و بیشتر در شرایطی که نیاز به محافظت کمتر از خوردگی باشد، استفاده می‌شود. به طور کلی، در صنعت تولید پیچ و مهره‌ها بیشتر از روش گالوانیزه گرم استفاده می‌شود.
پیچ و مهره استیل چیست؟
پیچ و مهره استیل به قطعاتی گفته می‌شود که از فولاد ضد زنگ یا استیل ساخته شده‌اند. استیل یکی از مقاوم‌ترین فلزات است که علاوه بر آهن، شامل مقادیر زیادی کروم و نیکل می‌باشد. این ترکیب باعث می‌شود که استیل در برابر زنگ زدگی و خوردگی مقاوم شود. کروم و نیکل، برخلاف آهن، تمایل بیشتری به از دست دادن الکترون دارند، که این ویژگی موجب مقاومت استیل در برابر عواملی مانند رطوبت، نم و مواد شیمیایی اسیدی می‌شود. بنابراین، پیچ و مهره‌های استیل در شرایطی که احتمال تماس با این عوامل وجود دارد، به شدت مقاوم بوده و از پوسیدگی و خوردگی در امان می‌مانند.
از مهم‌ترین ویژگی‌های پیچ و مهره‌های استیل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- مقاومت بالا در برابر خوردگی
- طول عمر طولانی
- ظاهر براق و زیبا
- قیمت بالاتر نسبت به فولاد معمولی
- وزن کمتر نسبت به فولاد
- استحکام کششی پایین‌تر نسبت به فولاد
این ویژگی‌ها باعث می‌شود که پیچ و مهره‌های استیل برای استفاده در محیط‌های مرطوب و خورنده انتخاب مناسبی باشند.
پیچ و مهره‌های استیل و گالوانیزه چه ویژگی‌های دارند؟
ویژگی‌های پیچ و مهره‌های استیل و گالوانیزه به دلیل تفاوت در متریال و ترکیب فلزات، تفاوت‌های مشخصی با یکدیگر دارند. این تفاوت‌ها شامل موارد زیر می‌شود:
استحکام کششی بالا
یکی از مزایای اصلی پیچ و مهره‌های گالوانیزه نسبت به استیل، استحکام کششی بالاتر آنها است. به دلیل وجود کربن و دیگر عناصر در آلیاژ فولاد گالوانیزه، این پیچ و مهره‌ها در برابر فشارهای بالا مقاوم بوده و تغییر شکل نمی‌دهند. به همین دلیل در صنایعی مانند نفت و گاز که نیاز به مقاومت در برابر فشار زیاد دارند، استفاده گسترده‌ای دارند. در مقابل، مقاومت کششی پیچ و مهره‌های استیل کمتر است و معمولاً در حد متوسط است. پیچ و مهره‌های گالوانیزه همچنین در محیط‌های با فشار بالا، مقاومت بیشتری نسبت به استیل دارند، بنابراین در ساخت‌وسازهای سنگین و پتروشیمی که مواد خورنده وجود ندارد، گزینه مناسب‌تری به شمار می‌روند.
قیمت ارزان‌تر نسبت به استیل
از نظر اقتصادی، پیچ و مهره‌های گالوانیزه گزینه مقرون به صرفه‌تری نسبت به پیچ و مهره‌های استیل هستند. اگر هدف کاهش هزینه‌ها در پروژه‌های بزرگ باشد، پیچ و مهره‌های گالوانیزه انتخاب مناسبی هستند. البته باید در نظر داشت که در بلندمدت، به دلیل احتمال زنگ‌زدگی پیچ و مهره‌های گالوانیزه، هزینه‌های نگهداری و تعویض آنها بیشتر از استیل خواهد بود.
چگالی کمتر نسبت به استیل
پیچ و مهره‌های گالوانیزه در مقایسه با استیل وزن و چگالی کمتری دارند. بنابراین، در محیط‌هایی که کاهش وزن اتصالات اهمیت دارد، پیچ و مهره‌های گالوانیزه انتخاب بهتری خواهند بود.
مقاومت پایین‌تر در برابر خوردگی
یکی از اصلی‌ترین تفاوت‌های پیچ و مهره‌های استیل و گالوانیزه، مقاومت در برابر خوردگی است. استیل به دلیل ترکیب کروم و نیکل، مقاومت بالایی در برابر رطوبت، نم و مواد اسیدی دارد و در نتیجه خوردگی نمی‌یابد. اما پیچ و مهره‌های گالوانیزه به رغم داشتن پوشش روی، ممکن است در برابر خوردگی آسیب پذیر باشند. در صورت خراشیدگی یا آسیب به لایه گالوانیزه، خوردگی از آن نقطه آغاز خواهد شد.
طول عمر کمتر در محیط‌های خورنده و سخت
به دلیل مقاومت بالای استیل در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی، پیچ و مهره‌های استیل در محیط‌های خورنده و سخت، طول عمر بیشتری دارند. در حالی که پیچ و مهره‌های گالوانیزه به علت آسیب‌پذیری بیشتر نسبت به خوردگی، در این شرایط عمر کوتاه‌تری خواهند داشت.
جلوه ظاهری
پیچ و مهره‌های استیل به دلیل سطح براق و درخشان خود، جلوه‌ای زیبا و ظاهری جذاب دارند. اما پیچ و مهره‌های گالوانیزه به طور معمول سطحی مات و کدر دارند. بنابراین، در محیط‌هایی که ظاهر و زیبایی اتصالات اهمیت دارد، پیچ و مهره‌های استیل انتخاب بهتری خواهند بود.
در نهایت، انتخاب بین پیچ و مهره‌های استیل و گالوانیزه بستگی به نیازهای خاص پروژه، شرایط محیطی و بودجه دارد.
پیچ و مهره‌های استیل و گالوانیزه چه کاربردی دارد؟
با توجه به ویژگی‌های هر یک از پیچ و مهره‌های استیل و گالوانیزه، کاربرد این اتصالات در صنایع مختلف نیز تفاوت‌هایی دارد. به طور مثال:
- پیچ و مهره‌های فولادی با روکش گالوانیزه گرم برای صنایع نفت و گاز گزینه مناسبی هستند. زیرا این پیچ و مهره‌ها مقاومت حرارتی و استحکام کششی بالاتری نسبت به استیل دارند و در برابر فشارهای بالا عملکرد بهتری نشان می‌دهند.
- پیچ و مهره‌های استیل در صنایع پتروشیمی و محیط‌های حاوی مواد شیمیایی انتخاب بهتری هستند، چرا که استیل ضدزنگ است و مقاومت بالایی در برابر خوردگی دارد، به ویژه در مواجهه با مواد اسیدی و شیمیایی.
- در پروژه‌های عمرانی که در محیط‌های خشک، بدون نم و رطوبت و مواد خورنده انجام می‌شوند، پیچ و مهره‌های گالوانیزه به دلیل قیمت مناسب و استحکام کششی بالا گزینه بهتری خواهند بود.
- در صنعت خودروسازی که شرایطی مانند نم، رطوبت و مواد خورنده وجود دارد، پیچ و مهره‌های استیل ترجیح داده می‌شوند، چرا که مقاومت بیشتری در برابر خوردگی دارند و در طول زمان دوام بیشتری خواهند داشت.
انتخاب پیچ و مهره مناسب بستگی به شرایط محیطی و نیازهای خاص هر صنعت دارد.
پیچ و مهره گالوانیزه بهتر است یا استیل؟
نمی‌توان به طور قطعی گفت که پیچ و مهره استیل همیشه بهتر از گالوانیزه است یا برعکس، چرا که انتخاب بین این دو بستگی به شرایط خاص هر پروژه و محیط دارد. هر کدام از این دو نوع پیچ و مهره ویژگی‌ها و مزایای خاص خود را دارند که در کاربردهای مختلف می‌تواند تفاوت ایجاد کند. در انتخاب پیچ و مهره مناسب، عواملی مانند شرایط محیطی، تغییرات دما، میزان مواد خورنده، رطوبت، فشار و کشش، وزن نهایی ساخت و ساز و بودجه باید مدنظر قرار گیرد. برای شناسایی نوع پیچ، می‌توانید از علائم روی آن و گرید مشخصی که روی پیچ‌ها حک شده استفاده کنید تا تشخیص دهید که پیچ از نوع استیل است یا گالوانیزه، تا بعد از شناخت پیچ در شرایط مناسب استفاده کنیم.
نتیجه‌گیری
در نتیجه، انتخاب بین پیچ و مهره‌های گالوانیزه و استیل بستگی به نیاز خاص پروژه، شرایط محیطی و فنی دارد. پیچ و مهره‌های گالوانیزه برای محیط‌هایی که فشار بالا و هزینه‌های اقتصادی حائز اهمیت است گزینه مناسبی هستند. در حالی که پیچ و مهره‌های استیل برای شرایط مرطوب، خورنده و صنعتی که به دوام و مقاومت در برابر خوردگی نیاز دارند ترجیح داده می‌شوند. بنابراین، شناخت دقیق شرایط محیطی و نیازهای پروژه به انتخاب درست و بهینه کمک کرده و باعث کاهش هزینه‌ها و افزایش کارایی در طول زمان خواهد شد.