در دنیای ساخت و ساز، پیچ و مهره به عنوان یکی از اجزای اصلی و حیاتی اتصال دهند به کار می‌روند. اما چیزی که برای بسیاری از افراد ناشناخته است. علائم اختصاری روی پیچ و مهره هاست این علائم در واقع اطلاعاتی کلیدی درباره کیفیت، مقاومت، جنس و استاندارد پیچ و مهره را به ما می‌دهند. به ما کمک می‌کنند تا نسبت به کاری که انجام می‌دهیم پیچ مناسب را انتخاب کنیم. آیا تا به حال با علائم اختصاری و اعداد و حروف روی پیچ ومهره مواجه شده‌اید و نمی‌دانستید چه معنایی دارند؟ این مقاله شما را با علائم اختصاری و استانداردهای پیچ ومهره آشنا می‌کند و کمک می‌کند تا درک بهتری از ویژگی‌های فنی پیچ و مهره به دست آورید. با خواندن این مقاله می‌توانید از طریق علائم و اعداد، پیچ مهره مناسب را انتخاب کنید.
برای اینکه انتخابی مطمئن داشته باشید، می توانید با مراجعه به سایت پارس پیچ آقای مباشرزاده که سالها در زمینه خرید پیچ و مهره در کرمان فعالیت دارند به محصولات باکیفیت و دارای استاندارد دسترسی پیدا کنید. همین حالا از طریق این راهنما با علائم و استانداردهای پیچ و مهره آشنا شوید و بهترین انتخاب را برای پروژه خود داشته باشید.
اعداد روی پیچ ها چه مفهومی دارد ؟
اعداد روی پیچ‌ها نشان دهنده سایزو گیج پیچ هستند. معمولا اولین عدد نشان دهنده قطر پیچ یا همان گیج است و عدد بعدی طول پیچ را مشخص می‌کند که با واحد اینچ یا میلی متر اندازه گیری می‌شود.
به عنوان مثال یک پیچ با شماره ۳۲-۸ دارای قطر گیج ۸ و طول ۳۲ هزارم اینچ است. این اعداد همچنین بیانگر تعداد دور‌هایی هستند که پیچ و مهره هنگام بسته شدن به دور یک سطح می‌چرخد. این مفهوم به ویژه در صنایع ساختمان سازی، مکانیکی، برق و بسیاری از حوزه‌های فنی دیگر کاربرد گسترده‌ای دارد.
اندازه پیچ و مهره
اندازه پیچ و مهره یکی از ویژگی های بسیار مهمی است که باید هنگام استفاده در اتصالات به آن توجه کرد. برای داشتن اتصالی صحیح و ایمن، باید از پیچ و مهره‌ای با اندازه مناسب برای کاربرد مورد نظر استفاده شود. اندازه پیچ و مهره‌ها معمولا در کاتالوگ محصول یا روی جعبه بسته بندی آن‌ها ذکر می‌شود. هنگامی که صحبت از اندازه می‌شود منظور تمامی ابعاد پیچ و مهره است. قطر پیچ و مهره روی آن درج می‌شود.
به عنوان مثال، برای پیچ آچاری نمره ۱۲، اندازه به صورت M12نشان داده می‌شود. گاهی اوقات نیز اندازه پیچ را به صورت یک عبارت که شامل قطر،طول و تعداد رزوه است نشان می‌دهند.
اندازه رزوه پیچ و مهره
رزوه یا دنده پیچ و مهره به شیارهای روی سطح پیچ و داخل حفره مهره گفته می‌شود و کار اصلی درگیر شدن پیچ و مهره و ایجاد اتصال است. بنابراین ویژگی‌های رزوه مانند تعداد، زاویه، و عمق دنده ، در نوع و کیفیت اتصالی که ایجاد می‌شود تأثیرگذار است. یکی از خصوصیات رزوه که برخی سازندگان آن را به صورت علائم اختصاری روی پیچ و مهره درج می‌کنند اندازه رزوه است. رزوه‌ها معمولاً در سه اندازه ریز، استاندارد و درشت تولید می‌شوند. اندازه رزوه بر ویژگی‌های اتصال تأثیرگذار هستند.
برای مثال، پیچ دنده ریز دارای تعداد رزوه‌های بیشتری در یک واحد طول مشخص است و بنابراین درگیری بیشتری نسبت به پیچ دنده درشت ایجاد می‌کند. پیچ و مهره‌های دنده ریز اغلب با علامت اختصاری U.F و پیچ‌های دنده درشت با U.C نشان داده می‌شوند.
گرید پیچ و مهره
یکی از ویژگی‌های مهم پیچ و مهره‌ها گرید استحکامی است. که به ویژه در اتصال دهنده‌های فولادی اهمیت بسیاری دارد گرید، میزان استحکام، فشار یا نیرویی که می‌تواند بدون نقص در کاربرد متحمل شود را تعیین می‌کند. این ویژگی به ترکیب شیمیایی و فرآیند‌های تولید پیچ و مهره وابسته است و انواع مختلف گرید ها را برای کاربرد‌های گوناگون فراهم می‌کند. به طور کلی اتصال دهنده‌ها در گریدهای متنوعی از ۲ تا ۱۴ تولید می‌شوند. رایج ترین گرید‌ها شامل گرید۸،۶،۵ و ۱۰ است. گریدهای کمتر از ۵ برای کاربرد‌های سبک استفاده می‌شوند درحالی که گریدهای ۱۲ و ۱۴ برای اتصالات فوق سنگین مناسب هستند.
گرید پیچ و مهره به صورت یک عدد اعشاری نمایش داده می‌شود. بخش صحیح این عدد هنگامی که در ۱۰۰ ضرب شود نشان دهنده استحکام کششی اتصال دهنده بر حسب مگاپاسکال است و بخش اعشاری نیز به درصد استحکام تسلیم نسبت به استحکام کششی اشاره دارد . برخی برند‌ها این گرید را به صورت علائم اختصاری روی پیچ و مهره‌ها به خصوص پیچ‌های آچاری حک می‌کنند که معمولا در یکی از دو فرمت رایج نوشته می‌شود.
جنس پیچ ومهره
یکی از ویژگی‌های مهم پیچ و مهره، جنس آن‌هاست که مستقیماً بر خواص فیزیکی، شیمیایی و مکانیکی آن‌ها تأثیر دارد. به همین دلیل در مشخصات پیچ و مهره‌ها، حتماً به جنس آن‌ها اشاره می‌شود. در پیچ و مهره‌های استیل، معمولاً گرید به صورت علائم اختصاری روی خود پیچ و مهره درج می‌شود. از رایج‌ترین گریدهای استیل برای تولید پیچ و مهره می‌توان به گریدهای ۳۰۴، ۳۱۶، A2-70 و A4-80 اشاره کرد. به عنوان مثال، گرید A4-80 اغلب به صورت A4 نشان داده می‌شود.
علائم روی گل پیچ
| علامت روی پیچ | مشخصات | نوع اتصال | جنس | حدود ابعاد به اینچ | مشخصات مکانیکی | ||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| بار گواه psi | تنش تسلیم حداقل psi | حداقل تنسایل psi | |||||
 |
SAE J429 Grade 1 | انواع پیچ و استاد بولت | فولاد با کربن کم یا متوسط | ۱/۴ – ۱ ۱/۲ | ۳۳۰۰۰ | ۳۶۰۰۰ | ۶۰۰۰۰ |
| ASTM A307 Grades A , B | فولاد کم کربن | ۱/۴ – ۴ | – | – | |||
| SAE J429 Grade4 | فولاد با کربن کم یا متوسط | ۱/۴ – ۳/۴ ۳/۴ – ۱ ۱/۲ | ۵۵۰۰۰ ۳۳۰۰۰ | ۵۷۰۰۰ ۳۶۰۰۰ | ۷۴۰۰۰ ۶۰۰۰۰ | ||
|
SAE J429 Grade 4 | استادبولت | فولاد با کربن متوسط و عملیات سرد کاری | ۱/۴ – ۱ ۱/۲ | – | ۱۰۰۰۰۰ | ۱۱۵۰۰۰ |
 |
ASTM A193 Grade B5 | انواع پیچ و استاد بولت برای کار در دمای بالا | AISI 501 | ۱/۴ – ۴ | – | ۸۰۰۰۰ | ۱۱۰۰۰۰ |
 |
ASTM A193 Grade B6 | AISI410 | ۱/۴ – ۴ | – | ۸۵۰۰۰ | ۱۱۰۰۰۰ | |
 |
ASTM A193 B7 | AISI 4140, ۴۱۴۲, or ۴۱۴۵ | ۱/۴ – ۲ ۱/۲ ۲ ۱/۱ – ۴ ۴ – ۷ | – – – | ۱۰۵۰۰۰ ۹۵۰۰۰ ۷۵۰۰۰ | ۱۲۵۰۰۰ ۱۱۵۰۰۰ ۱۰۰۰۰۰ | |
 |
ASTM A193 B16 | آلیاژ فولاد کروم-وانادیوم-مولیبدنیوم | ۱/۴ – ۲ ۱/۲ ۲ ۱/۱ – ۴ ۴ – ۷ | – – – | ۱۰۵۰۰۰ ۹۵۰۰۰ ۷۵۰۰۰ | ۱۲۵۰۰۰ ۱۱۵۰۰۰ ۱۰۰۰۰۰ | |
 |
ASTM A193 B8 | AISI304 استنلس استیل | بزرگتر از ۱/۴ | – | ۳۰۰۰۰ | ۷۵۰۰۰ | |
 |
ASTM A193 Grade B8C | AISI 347 | |||||
 |
ASTM A193 Grade B8M | AISI 316 استنلس استیل | |||||
 |
ASTM A193 Grade B8T | AISI 321 | |||||
 |
ASTM A193 Grade B8 | AISI استنلس استیل ۳۰۴ با سختی کرنش | |||||
|
ASTM A193 Grade B8C | AISI 347 با سختی کرنش | |||||
|
ASTM A193 Grade B8M | AISI استنلس استیل ۳۱۶ با سختی کرنش | ۱/۴ – ۳/۴ ۳/۴ – ۱ ۱ – ۱ ۱/۴ ۱ ۱/۴ – ۱ ۱/۲ | – – – – | ۹۵۰۰۰ ۸۰۰۰۰ ۶۵۰۰۰ ۵۰۰۰۰ | ۱۱۰۰۰۰ ۱۰۰۰۰۰ ۹۵۰۰۰ ۹۰۰۰۰ | |
|
ASTM A193 B8T | AISI 321 سختی کرنش | ۱/۴ – ۳/۴ ۳/۴ – ۱ ۱ – ۱ ۱/۴ ۱ ۱/۴ – ۱ ۱/۲ | – – – – | ۱۰۰۰۰۰ ۸۰۰۰۰ ۶۵۰۰۰ ۵۰۰۰۰ | ۱۲۵۰۰۰ ۱۱۵۰۰۰ ۱۰۵۰۰۰ ۱۰۰۰۰۰ | |
 |
ASTM A320 Grade L7 | انواع پیچ و استاد بولت برای کار در دماهای پایین | AISI 4140, ۴۱۴۲, ۴۱۴۵ | ۱/۴ – ۲ ۱/۲ | – | ۱۰۵۰۰۰ | ۱۲۵۰۰۰ |
 |
ASTM A320 Grade L7A | AISI4037 | |||||
 |
ASTM A320 Grade L7B | AISI4137 | |||||
 |
ASTM A320 Grade L7C | AISI8740 | |||||
 |
ASTM A320 Grade L43 | AISI 4340 | ۱/۴ – ۴ | – | ۱۰۵۰۰۰ | ۱۲۵۰۰۰ | |
 |
ASTM A320 Grade B8 | انواع پیچ و مهره و استاد بولت جهت کار در دماهای پایین | AISI 304 استنلس استیل | بزرگتر از ۱/۴ | – | ۳۰۰۰۰ | ۷۵۰۰۰ |
 |
ASTM A320 Grade B8C | AISI 347 | |||||
 |
ASTM A320 Grade B8T | AISI 321 | |||||
 |
ASTM A320 Grade B8F | AISI 303 – 303Se | |||||
 |
ASTM A320 Grade B8M | AISI استنلس استیل ۳۱۶ | |||||
 |
ASTM A320 Grade B8 | AISI 304 استنلس استیل | ۱/۴ – ۳/۴ ۳/۴ – ۱ ۱ – ۱ ۱/۴ ۱ ۱/۴ – ۱ ۱/۲ | – – – – | ۱۰۰۰۰۰ ۸۰۰۰۰ ۶۵۰۰۰ ۵۰۰۰۰ | ۱۰۰۰۰۰ ۸۰۰۰۰ ۶۵۰۰۰ ۵۰۰۰۰ | |
|
ASTM A320 Grade B8C | AISI 347 | |||||
|
ASTM A320 Grade B8T | AISI استنلس استیل ۳۱۶ | |||||
|
ASTM A320 Grade B8F | AISI 321 | |||||
|
ASTM A320 Grade B8M | AISI 303 – 303Se | |||||
 |
SAE J429 Grade 5 | انواع پیچ شش گوش و استاد بولت | قولاد با کربن متوسط با عملیات حرارتی سرمایش و گرمایش | ۱/۱ – ۱ ۱ – ۱ ۱/۲ | ۸۵۰۰۰ ۷۴۰۰۰ | ۹۲۰۰۰ ۸۱۰۰۰ | ۱۲۰۰۰۰ ۱۰۵۰۰۰ |
| ASTM A449 | ۱/۴ – ۱ ۱ – ۱ ۱/۲ ۱ ۱/۲ – ۳ | ۸۵۰۰۰ ۷۴۰۰۰ ۵۵۰۰۰ | ۹۲۰۰۰ ۸۱۰۰۰ ۵۸۰۰۰ | ۱۲۰۰۰۰ ۱۰۵۰۰۰ ۹۰۰۰۰ | |||
|
SAE J429 Grade 5.2 | انواع پیچ و | فولاد کم کربن مارتنیزیت با عملیات سرمایش و گرمایش | ۱/۴ – ۱ | ۸۵۰۰۰ | ۹۲۰۰۰ | ۱۲۰۰۰۰ |
 |
ASTM A325 نوع ۱ | پیچ های سوله و سازه با استحکام بالا | فولاد با کربن متوسط با عملیات سرمایش و گرمایش | ۱/۲ – ۱ ۱ ۱/۸ – ۱ ۱/۲ | ۸۵۰۰۰ ۷۴۰۰۰ | ۹۲۰۰۰ ۸۱۰۰۰ | ۱۲۰۰۰۰ ۱۰۵۰۰۰ |
 |
ASTM A325 نوع۲ | فولاد کم کربن ماتنیزیت با عملیات سرمایش و گرمایش | ۱/۲ – ۱ | ۸۵۰۰۰ | ۹۲۰۰۰ | ۱۲۰۰۰۰ | |
 |
ASTM A325 نوع ۳ | فولاد با مقاومت در برابر خوردگی محیطی | ۱/۲ – ۱ ۱ ۱/۸ – ۱ ۱/۲ | ۸۵۰۰۰ ۷۴۰۰۰ | ۹۲۰۰۰ ۸۱۰۰۰ | ۱۲۰۰۰۰ ۱۰۵۰۰۰ | |
 |
ASTM A354 Grade BB | پیچ شش گوش و استاد بولت | آلیاژ فولاد با عملیات سرمایش و گرمایش | ۱/۴ – ۲ ۱/۲ ۲ ۳/۴ – ۴ | ۸۰۰۰۰ ۷۵۰۰۰ | ۸۳۰۰۰ ۷۸۰۰۰ | ۱۰۵۰۰۰ ۱۰۰۰۰۰ |
 |
ASTM A354 Grade BC | ۱/۴ – ۲ ۱/۲ ۲ ۳/۴ – ۴ | ۱۰۵۰۰۰ ۹۵۰۰۰ | ۱۰۹۰۰۰ ۹۹۰۰۰ | ۱۲۵۰۰۰ ۱۱۵۰۰۰ | ||
 |
ASTM J429 Grade 7 | انواع پیچ | آلیاژ فولاد کربن مت.وسط با عملیات سرمایش و گرمایش | ۱/۴ – ۱ ۱/۲ | ۱۰۵۰۰۰ | ۱۱۵۰۰۰ | ۱۳۳۰۰۰ |
 |
SAE J429 Grade 8 | انواع پیچ و استاد بولت | آلیاژ فولاد با سرمایش و گرمایش | ۱/۴ – ۱ ۱/۲ | ۱۲۰۰۰۰ | ۱۳۰۰۰۰ | ۱۵۰۰۰۰ |
| ASTM A354 Grade BD | |||||||
 |
ASTM A490 | پیچ های شش گوش سوله و سازه با استحکام بسیار بالا | آلیاژ فولاد با عملیات سرمایش و گرمایش | ۱/۲ – ۱ ۱/۲ | ۱۲۰۰۰۰ | ۱۳۰۰۰۰ | ۱۵۰۰۰۰ min ۱۷۰۰۰۰ Max |
 |
ISO R898 Class 8.8 | پیچ و استاد بولت | فولاد با کربن متوسط با عملیات سرمایش و گرمایش | همه سایز ها تا ۱ ۱/۲ | ۸۵۰۰۰ | ۹۲۰۰۰ | ۱۲۰۰۰۰ |
 |
ISO R898 Class 10.9 | پیچ و استاد بولت | آلیاژ فولاد با سرمایش و گرمایش | تمام سایز ها تا ۱ ۱/۲ | ۱۲۰۰۰۰ | ۱۳۰۰۰۰ | ۱۵۰۰۰۰ |
علائم اختصاری روی پیچ و مهره چه اهمیتی دارد
علائم اختصاری روی پیچ و مهره اهمیت زیادی در شناسایی ویژگی‌ها و مشخصات فنی اتصال دهنده‌ها دارد. این علائم که به صورت اعداد و حروف حک شده روی سطح پیچ و مهره دیده می‌شوند اطلاعاتی مهم درباره گرید استحکامی، جنس ، اندازه و دیگر خصوصیات پیچ و مهره را به شما می‌دهد. این اطلاعات به شما کمک می‌کنند تا پیچ و مهره مناسب برای پروژه خود را به درستی انتخاب کنید و از اتصالات ایمن و مقاوم اطمینان حاصل کنید. با استفاده از این علائم می‌توان به استاندارد تولید پیچ و مهره پی برد و اطمینان حاصل کرد که اتصال دهنده‌ها با استانداردهای ملی یا بین المللی سازگاری دارند.
نتیجه گیری
شناخت علائم اختصاری روی پیچ و مهره‌ها برای انتخاب دقیق و درست این اتصال‌دهنده‌ها در پروژه‌های مختلف اهمیت زیادی دارد. این علائم اطلاعات کلیدی درباره گرید استحکامی،جنس،اندازه،و نوع رزوه ارائه می‌دهند و به شما کمک می‌کنند تا از سازگاری پیچ و مهره‌ها با استانداردهای ملی و بین المللی مطمئن شوید.استفاده صحیح از این اطلاعات، اتصالات ایمن، مقاوم و بادوام را تضمین کرده و در صنایع مانند ساختمان سازی،خودروسازی و مکانیک مهم است.
برای اطمینان از خرید پیچ و مهره‌های باکیفیت و استاندارد پیشنهاد می‌کنیم سری به محصولات تخصصی پیچ و مهره مباشرزاده بزنید و انتخابی مطمئن برای پروژه‌های خود داشته باشید.