گام پیچ یکی از مفاهیم مهم و پرکاربرد در صنعت پیچ و مهره است. که به فاصله بین دو قله متوالی رزوه‌ها در طول محور پیچ اشاره دارد. انتخاب درست گام پیچ میتواند در استحکام، دوام و عملکرد اتصالات پیچ و مهره تاثیر زیادی داشته باشد. در صعنت از گام‌های مختلف برای کار‌های مختلف استفاده می‌شود.اما شاید برای بسیاری از افراد سوال باشد که فرمول گام پیچ چگونه محاسبه می‌شود؟ اگر شما هم با این سوال روبه‌رو شده‌اید. کافی است این مقاله را مطالعه کنید تا جواب را به زبانی ساده بیابید. این مقاله توسط تیم پیچ و مهره کرمان نوشته شده است تا شما به راحتی و در کوتاه ترین زمان به پاسخ خود برسید.
گام پیچ چیست؟
گام پیچ به فاصله‌ی بین دو قله‌ی متوالی رزوه‌ها (شیارهای مارپیچی) در طول محور پیچ گفته می‌شود. این فاصله که معمولاً با واحد میلی‌متر اندازه‌گیری می‌شود تعیین‌کننده میزان جابجایی پیچ در هر دور چرخش است. به عبارت دیگر هر چه گام پیچ بیشتر باشد پیچ با هر چرخش مقدار بیشتری به جلو می‌رود. انتخاب گام پیچ مناسب نقش بسیار مهمی در استحکام و دوام اتصالات پیچ و مهره‌ای دارد.
فرمول محاسبه گام پیچ چیست؟
محاسبه گام رزوه بسیار ساده است. ابتدا باید طول کلی رزوه‌ای که می‌خواهید بررسی کنید را اندازه گیری کنید سپس تعداد رزوه‌ها را در این طول شمارش کنید. این کار به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید که پیچ باید چند دور بچرخد تا تمام رزوه‌ها درگیر شوند. برای درک بهتر این فرآیند به تصویر زیر نگاه کنید تا متوجه شوید کجا را باید اندازه گیری کنید.
فرمول گام پیچ:
P=L/N
P= گام رزوه
L= طول رزوه
N= تعداد کل رزوه‌ها در طول رزوه
گام پیچ در صعنت پیچ و مهره چه نقشی دارد؟
آیا تا به حال در اندازه گیری پیچ‌ها مشکل داشته اید؟ گام پیچ راه‌حل این مشکل است که نقش مهمی در صنعت دارد. گام پیچ فاصله بین دنده های پیچ است در استاندارد‌های ایالات متحده به تعداد دنده‌ها در هر اینچ اطلاق می‌شود. برای محاسبه گام پیچ، فاصله‌ای که پیچ در یک دور چرخش طی می‌کند محاسبه می‌شود. با استفاده از فرمول گام پیچ و جدول گام پیچ می‌توانید پیچ مناسب را برای کار خود انتخاب کنید.
جدول استاندارد گام پیچ
در جدولTr نمایانگر نوع پیچ است و LHنشان دهنده‌ی پیچ گرد می‌باشد. علامت in نیز نوع پیچ را مشخص می‌کند. عدد ۳ نشان دهنده‌ی تعداد راه‌ها، عدد ۹ گام حقیقی و عدد ۲۴ قطر خارجی را نشان می‌دهد. منظور از ردیف تولرانسیِ، جهت مشخصی است که در آن گام قطر بزرگ یا اندازه اسمی تعیین می‌شود. برای مثال متریک دنده درشت با نماد Mg812 ومتریک ظریف با نماد M12× ۰.۷۵ h7 نمایش داده می‌شود.
Rc داخلی
R خارجی
AG پیچ لوله(استوانه‌ای)
پیچ لوله (مخروطی)
ذوزنقه‌ای سی درجه h8 6 × ۳۲ Tr
e6LH – ۸ × ۵۰S
اره‌ای
Tr 24 × ۹ – ۳ – LH
تفاوت پیچ دنده ریز و دنده درشت در چیست؟
خریداران معمولا در انتخاب پیچ با چالش‌هایی روبه‌رو می‌شوند. برای انتخاب پیچ مناسب توجه به دو عامل مهم و ضروری است. گام و دندانه پیچ دو ویژگی مهم پیچ‌ها بر اساس استاندارد‌های متریک یا اینچ دسته بندی می‌شوند و طبق جدول گام پیچ طراحی و تولید می‌گردند.
اول گام پیچ به فاصله‌ی دو شیار متوالی در محور پیچ گفته می‌شود برای محاسبه گام پیچ همان فاصله‌ای است که پیچ در هر دور چرخش طی می‌کند. در کنار گام پیچ رزوه پیچ و دندانه پیچ نیز مطرح هستند. که با اختلاف شعاع داخلی و خارجی مفتول پیچ اطلاق می‌شوند. این عوامل باعث می‌شود. پیچ‌های دنده ریز و دنده درشت در بازار وجود داشته باشند که هر کدام کاربرد خاص خود را دارند. در ادامه با چند تا از تفاوت‌های پیچ دنده ریز و دنده درشت آشنا می‌شویم:
- پیچ های دنده ریز در صنعت‌های فولاد و چوب استفاده می‌شوند. ولی پیچ های دنده درشت را نمی‌توان برای فلزات استفاده کرد.
- در پیچ های دنده ریز، تعداد رزوه‌ها در هر اینچ بیشتر از تعداد رزوه‌ها در هر اینچ در پیچ‌های دنده درشت است.
- پیچ‌های دنده ریز متنوع‌تر از پیچ‌های دنده درشت هستند.
- سرعت کار کردن با پیچ‌های دنده درشت بیشتر از پیچ‌های دنده ریز است به دلیل اینکه پیچ‌های دنده درشت به راحتی قابل جابه‌جایی هستند.
- پیچ‌های دنده ریز مقاومت و استحکام بیشتری نسبت به پیچ‌های دنده درشت دارند.
- پیچ‌های دنده ریز ابعاد کوچک‌تر و حساس‌تری دارند که هنگام کار با آن‌ها باید بیشتر احتیاط کرد.
- پیچ‌های دنده ریز برای اتصالات دقیق و حساس مناسب‌اند. در حالی که پیچ های دنده درشت برای بار‌های سنگین به کار می‌روند.
روش اندازه گیری گام پیچ متریک
گام پیچ نیاز به اندازه‌گیری دقیق دارد و برای این کار از وسیله‌ای به نام گیج گام استفاده می‌شود. این ابزار اندازه‌گیری دو نوع شابلون برای اندازه‌گیری گام پیچ دارد:
گام اینچ: گام پیچ به صورت یک عدد و یک حرف انگلیسی مانند “۸ G” نوشته می‌شود.
گام میلی متر: در این نوع گام به صورت عددهایی مانند ۱، ۱.۵ و دیگر اعداد مشابه نمایش داده می‌شود.
پیچ‌ها معمولاً سه مشخصه اصلی دارند که عبارتند از:
- نوع گام: این مشخصه به واحد اندازه‌گیری گام مربوط می‌شود که ممکن است متریک یا اینچی باشد. برای تولید پیچ، این تقسیم‌بندی‌ها اهمیت دارند. در ایران معمولاً از واحد میلی‌متر استفاده می‌شود.
- قطر پیچ: این مشخصه به اندازه پشت به پشت گام (قطر شفتی که رزوه‌ها روی آن قرار دارند) اشاره دارد.
- اندازه گام: این مشخصه مربوط به فاصله و ارتفاع بین دندانه‌های پیچ است. همچنین زاویه گام پیچ میلی‌متر به طور معمول ۶۰ درجه است در حالی که زاویه گام پیچ اینچی ۵۰ درجه می‌باشد.
کولیس جهت اندازه گیری قطر پیچ
اندازه گیری قطر پیچ معمولا با استفاده از ابزار کولیس انجام می‌شود که ابزار رایجی در این زمینه است. البته برخی افراد ترجیح می‌دهند از میکرومتر برای این کار استفاده کنند. می‌توانید برای اندازه قطر پیچ به کار ببرید.
گیج گام برای اندازه گیری گام پیچ
اندازه‌گیری گام پیچ متریک با استفاده از گیج گام یا شابلون گام انجام می‌شود. برای اطمینان از صحت اندازه‌گیری گام، تنها راه این است که شابلون‌های مختلف را چندین بار امتحان کنید تا گام صحیح را شناسایی کنید.
نتیجه گیری
گام پیچ یکی از اجزای حیاتی در صنعت پیچ ومهره است که نقش زیادی در استحکام و عملکرد اتصالات پیچ‌ها دارد. محاسبه گام پیچ به سادگی از طریق اندازه‌گیری طول رزوه و شمارش تعداد رزوه‌ها انجام می‌شود. با استفاده از ابزار‌هایی مانند گیج گام و کولیس، می‌توان گام پیچ را با دقت اندازه گیری کرد. پیچ های دنده ریز و دنده درشت هر کدام ویژگی‌ها و کاربرد‌های خاص خود را دارند که با توجه به نیاز باید به درستی انتخاب و استفاده شوند. امیدوارم که این مقاله جواب سوال شما را بدهد.